ถ้าพูดถึงจักรยานเด็กแล้ว คงนึกถึง รถจักรยานคันเล็กๆ ที่มีล้อพ่วงข้างกันล้ม หรือรถสามล้อ แต่ปัจจุบัน มีจักรยานเกิดขึ้นอีกประเภทหนึ่งคือ จักรยานทรงตัว หรือ Balance Bike พ่อหม่บางท่านซ้อมาช่วยเสริมพัฒนาการน้องๆ พ่อแม่ที่รักจักรยาน ต้องซื้อให้ลูกน้อยแน่นอน 

หลักการของจักรยานทรงตัวสำหรับเด็ก ค่อนข้างเรียบง่ายและไม่ซับซ้อนเหมือนจักรยานเด็กที่มีล้อพ่วงทั่วไป การที่จักรยานไม่มีบันได ออกแบบมาเพื่อให้เด็กสร้างความมั่นใจและปราศจากความกลัว โดยให้เด็กใช้สองเท้าของเขายันพื้นและก้าวเดินไปข้างหน้าพร้อมจักรยานด้วยตนเอง การออกแบบที่ไม่มีบันไดนี้จะช่วยสอนให้เด็กเล็กฝึกทรงตัวบนสองล้อได้อย่างถูกวิธีตั้งแต่แรกเริ่ม ซึ่งไม่เหมือนกับจักรยานเด็กสามล้อหรือจักรยานล้อพ่วงที่ทำให้เด็กได้เรียนรู้การทรงตัวได้ช้ากว่าปกติ

จักรยานทรงตัว หรือ Balance Bike นี้เป็นที่นิยมมากในอเมริกา ยุโรป และญี่ปุ่น ช่วยให้เด็กเล็กวัย 18 เดือน ได้เรียนรู้หลักการทรงตัว, หลักการควบคุมทิศทาง และหลักการพยุงตัวรถไม่ให้จักรยานล้ม โดยที่ไม่มีล้อพ่วงหรือบันไดปั่นมากวนใจเด็ก

จักรยานทรงตัวเหมาะสำหรับเด็ก 18 เดือนขึ้นไปจนถึง 5 ปี สำหรับเด็กเพิ่งหัดเล่นจักรยานทรงตัวในช่วงแรก อาจจะยังรู้สึกไม่คุ้นชิน คุณพ่อคุณแม่ต้องขยันฝึกให้ลูกหัดใช้อย่างค่อยเป็นค่อยไป วันแรก ๆ อาจใช้ขาไถไปได้ระยะไม่ไกล แต่ไม่เกินหนึ่งอาทิตย์เด็กจะไถได้อย่างมีระยะมากขึ้น จากนั้นค่อยเพิ่มอุปสรรคให้เด็กลอง เช่น ให้ไถขึ้นเนินระนาด หรือว่าวางสิ่งกีดขวางให้สำหรับฝึกหันกลับ สำหรับเด็กที่เป็นแล้วจะรู้สึกสนุกสนานเพิ่มมากขึ้น

ในกรณีเมื่อจักรยานทรงตัวล้ม ตัวจักรยานจะราบไปกับพื้น เด็กจะไม่มีการไถลไปกับตัวจักรยาน เมื่อเปรียบเทียบกับจักรยานสามล้อ จะเห็นว่าไม่มีส่วนไหนที่จะทำอันตรายกับเด็กได้ จึงปลอดภัยสำหรับตัวเด็ก

หลักการเลือกซื้อจักรยานทรงตัว

สำหรับจักรยานเด็กๆ หลักการหลายๆ อย่างก็ไม่ต่างกับของผู้ใหญ่

1. ขนาด ขนาดของจักรยานต้องเหมาะสมกับสรีระของเด็กๆ ค่ะ เพราะกล้ามเนื้อเด็กๆ ยังไม่แข็งแรง การเลือกระยะแฮนด์ หรือระยะอานให้เหมาะสมจะช่วยให้เด็กปั่นง่าย และสนุกที่จะปั่นขึ้นค่ะ เวลาปั่นระยะแขนที่จับแฮนด์ต้องไม่หย่อน หรือตึงมากเกินไป อานจักรยานก็ต้องให้เด็กสามารถใช้เท้าสไลด์ หรือไถไปกับพื้นได้ ถ้าอานต่ำเกินไปเท้าก็จะลากไปกับพื้นเยอะ ไม่มีแรงถีบส่ง 

2.น้ำหนัก จักรยานทรงตัวส่วนใหญ่ทำออกมาให้มีน้ำหนักค่อนข้างเบาอยู่แล้ว เพื่อเด็กจะสามารถยก หรือเคลื่อนย้ายได้ง่าย ต้องเลือกน้ำหนักที่ลูกจะประคอง หรือพยุงด้วยตัวเองไหว

3. วัสดุ วัสดุแต่ละแบบก็จะคงทนต่างกันไป และมีน้ำหนักต่างกันด้วย ถ้าเป็น Steel (เหล็ก) ก็จะหนักกว่า Aluminum (อลูมิเนียม) ควรเลือกที่น้ำหนักเบาไว้ค่ะ ส่วนถ้าเป็นไม้ก็เบา แต่ว่าอาจจะไม่แข็งแรงทนทาน

วิธีการฝึกเด็กขี่จักรยานทรงตัว

1. ปรับอานต่ำ ให้อยู่ในระดับที่นั่งแล้วเท้าวางราบพื้นได้เต็มเท้า
2. ให้เด็กจับแฮนด์ให้มั่น แล้วเดิน เหมือนจูงรถ
3. ให้จับแฮนด์ นั่งอาน แล้วเดิน / เดินเร็วๆกึ่งวิ่ง / วิ่ง ตามลำดับ
4. เมื่อวิ่งคล่องแล้ว ให้วิ่งแล้วยกขา ลอยไว้ 1 ข้าง สลับข้างกัน
5. ยกขาลอย ทั้งสองข้าง (กางขา ชูไปด้านหน้า)
6. ยกขาลอย โดยงอเข่าคู้ขึ้น เหมือนหนีบกลางลำรถ

อย่าลืม ! อุปกรณ์เซฟตี้ เพื่อความปลอดภัยด้วย ที่สำคัญที่สุดคือหมวกกันน๊อค ส่วนสนับเข่า สนับศอก แล้วแต่จะเห็นสมควรค่ะ การเลือกรองเท้าก็ต้องให้เหมาะสม ควรเป็นรองเท้าหุ้มทั้งเท้า หรือรองเท้าผ้าใบจะดีที่สุด